Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), iklim değişikliğinin sıcak hava dalgalarının sıklığını ve yoğunluğunu artırdığını, bunun gelecekte de devam edebileceğini bildirdi.
WMO’nun yayınladığı “Hava Kalitesi ve İklim Bülteni 2023” başlıklı raporda, sıcak hava dalgalarının olumsuzlukları ele alındı.
Raporda, sıcaklığın yangınlar ve çöl tozuyla birleşerek hava kalitesini, insan sağlığını ve çevreyi olumsuz etkilediği açıklandı.
WMO’nun raporunda, “Sıcaklık dalgaları Amerika Birleşik Devletleri’nin kuzeybatısındaki kontrol edilemeyen yangınları tetikledi ve sıcak hava dalgasına eşlik eden çöl tozu, 2022’de Avrupa genelinde hava kalitesini düşürecek gibi görünüyor.” ifadelerine yer verildi.
Şehirlerdeki park ve ağaçlık alanların hava kalitesini iyileştirdiği kaydedilen raporda, karbondioksitin emilebileceği ve sıcaklıkların düşebileceği belirtilerek Brezilya örnek gösterildi.
Raporda, “İklim değişikliği, sıcak hava dalgalarının sıklığını ve yoğunluğunu artırıyor. Bu eğilimin gelecekte de devam etmesi bekleniyor. Sıcak hava dalgalarının orman yangını riskini ve şiddetini artıracağına dair bilimsel fikir birliği artıyor.” ifadesine yer verildi. değerlendirme paylaşıldı.
“Hava kalitesi ve iklim bağlantılıdır”
İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan ısıyı hapseden sera gazlarının neden olduğu iklim değişikliğinin uzun vadeli küresel bir tehdit olduğunu vurgulayarak, hava kirliliğinin belirli bir zaman diliminde ortaya çıkacağı ve daha yerel olma eğiliminde olacağı kaydedildi.
Raporda, “Hava kalitesi ve iklim birbiriyle temas halindedir. Çünkü her ikisini de etkileyen kimyasal türler birbiriyle ilişkilidir. İklim değişikliğinden ve hava kalitesinin bozulmasından sorumlu olan faktörler çoğunlukla birebir kaynaklardan kaynaklanmaktadır. Değişiklikler” birinde kaçınılmaz olarak diğerinde değişikliklere neden olur.” ifadeler kullanıldı.
Hava kalitesinin ekosistem üzerinde de etkili olduğu belirtilen raporda, nitrojen, kükürt ve ozon gibi hava kirleticilerin bitkiler tarafından absorbe edildiği, çevreye zarar verdiği ve mahsul verimini azalttığı kaydedildi.
“Avrupa ve Akdeniz’e alışılmadık miktarda çöl tozu girdi”
Geçtiğimiz yıl Avrupa’da yaşanan sıcak yaz dönemini hatırlatan raporda, bu durumun hem partikül madde hem de yer seviyesindeki ozon konsantrasyonlarında artışa neden olduğu bildirildi.
Ağustos ayının ikinci yarısında Avrupa ve Akdeniz’e alışılmadık miktarda çöl tozu girdiğini hatırlatan raporda, yüksek sıcaklık ve hava kirliliğinin insan sağlığını etkilediği belirtildi.
Temel gıda ürünlerinde ozonun neden olduğu ürün kayıplarının dünya genelinde ortalama yüzde 4,4 ila yüzde 12,4 arasında olduğu, önemli tarım alanlarına sahip olan Hindistan ve Çin’de ise buğday ve soya fasulyesindeki kayıpların yüzde 15 ila 30’a kadar çıktığı vurgulandı.
Sıcak hava dalgaları ve kuru hava koşullarının hızla büyüyen orman yangınlarına neden olduğu kaydedilen raporda, bu tür durumların aerosol emisyonlarında artışa neden olduğu paylaşıldı.
“İklim değişikliği ve hava kalitesi ayrı ayrı ele alınamaz”
Raporda görüşlerine yer verilen WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, sıcak hava dalgalarının insan sağlığı, ekosistemler, tarım ve günlük yaşam üzerinde zincirleme etkilerle hava kalitesini bozduğunu açıkladı.
Taalas, “İklim değişikliği ve hava kalitesi ayrı düşünülemez. Bu kısır döngüyü kırmak için hep birlikte mücadele etmeliyiz. Bu rapor 2022 yılına ilişkin ama bu yıl tanık olduğumuz durum daha da ekstrem. Sıcakların yoğun olduğu temmuz ayı Kuzey yarımkürenin birçok yerinde görüldü ve “Şimdiye kadar kaydedilen en sıcak aydı. Bu eğilim ağustos ayında da devam etti.” sözlerini kullandı.
Orman yangınlarının Kanada’nın büyük bir bölümünü etkilediğini, Hawaii’de ise trajik yıkım ve ölümlere yol açtığını hatırlatan Taalas, bu durumun Akdeniz bölgesinde de can kaybına ve hasara yol açtığını belirtti.
Taalas ayrıca orman yangınlarının milyonlarca insan için tehlikeli düzeyde hava kalitesine neden olduğunu kaydetti.
